مقدمه

کمربند زرد در جودو، دومین گام رسمی پس از کمربند سفید است. اگر سفید نشانه آغاز و ذهن خالی بود، زرد نماد طلوع خورشید است؛ یعنی شروع روشنایی و فهم اولیه از فلسفه و فنون جودو. هنرجویی که به این مرحله می‌رسد دیگر یک تازه‌وارد خام نیست. او اصول احترام، پوشش و نظم جودو را تجربه کرده و حالا آماده است تا وارد دنیای واقعی فنون و مبارزه شود.

این سطح اهمیت زیادی دارد، چون بسیاری از تکنیک‌هایی که در آینده در کمربندهای بالاتر استفاده می‌شوند، پایه و ریشه‌شان در همین آموزش‌های ساده‌ی زرد کمربند است.

اهداف آموزشی در کمربند زرد

۱. تثبیت اصول پایه: هنرجو باید همه‌ی مهارت‌هایی که در سفید کمربند یاد گرفته مثل زمین خوردن (اوکمی)، ایستادن درست (شیزنتای)، و احترام (ری) را بی‌نقص اجرا کند.
۲. یادگیری اولین فنون کاربردی: سه تکنیک مهم پرتاب و نگه‌داری در این سطح معرفی می‌شوند که ستون اصلی تمرینات هستند.
۳. شناخت قوانین مسابقه: هنرجو یاد می‌گیرد چطور امتیاز بگیرد، چه چیزی خطا محسوب می‌شود و چطور باید در مسابقه رفتار کند.
۴. ایجاد اعتمادبه‌نفس: این مرحله باید ذهن هنرجو را از ترس زمین خوردن و شکست خالی کند و او را آماده رقابت کند.

مهارت‌های کلیدی کمربند زرد

۱. اوکمی (زمین‌خوردن ایمن)

اوکمی مهم‌ترین بخش جودو است و باید در این سطح کاملاً در بدن هنرجو نهادینه شود. هنرجو باید بتواند:

• بدون ترس به عقب و جلو زمین بخورد.

• از پهلوها سقوط کند و دست‌ها را درست روی زمین بکوبد تا ضربه کاهش یابد.

• حتی هنگام پرتاب شدن توسط هم‌تمرینی هم کنترل بدن خود را حفظ کند.

اشتباه رایج: نگرفتن چانه به سمت سینه موقع سقوط که می‌تواند باعث آسیب به سر شود.

۲. کومی‌کاتا (گرفتن حریف)

هنرجو باید بیاموزد چگونه یقه و آستین حریف را درست بگیرد:

• دست راست روی یقه (نزدیک گردن).

• دست چپ روی آستین حریف.

• بازوها باید محکم اما منعطف باشند.

این گرفتن، پایه ورود به تمام فنون پرتابی است.

۳. قوانین پایه مسابقه

هنرجو در این سطح یاد می‌گیرد:

• ایپون: پرتاب کامل یا نگه‌داری طولانی که منجر به برد قطعی می‌شود.

• وازاری: نیم‌امتیاز که با دو بار جمع شدن تبدیل به ایپون خواهد شد.

• شیدو: اخطار برای خطاهایی مثل فرار از مبارزه یا گرفتن غیرقانونی.

تکنیک‌های اصلی کمربند زرد

🔹 دی‌آشی بارای (De-ashi-barai) – جارو کردن پای جلو

• مراحل اجرا:

  1. گرفتن یقه و آستین حریف (کومی‌کاتا).

  2. حرکت دادن حریف به جلو تا پای او جلوتر قرار بگیرد.

  3. جارو کردن پای او با لبه داخلی پای خود.

  4. همزمان کشیدن دست‌ها برای برهم زدن تعادل.

• اشتباهات رایج:

  • جارو کردن بدون هماهنگی با کشش دست‌ها.

  • ضربه زدن به پا به جای حرکت نرم و کششی.

• کاربرد: یکی از فنونی است که حتی در مسابقات قهرمانی جهان هم پرکاربرد است چون ساده اما مؤثر است.

🔹 هیزا گورما (Hiza-guruma) – پرتاب با زانو

• مراحل اجرا:

  1. ورود با قدم به جلو.

  2. گذاشتن پای خود جلوی زانوی حریف.

  3. کشیدن دست‌ها به سمت پایین و چرخاندن بدن.

  4. افتادن حریف روی مانع (زانو).

• اشتباهات رایج:

  • گذاشتن پا خیلی بالا یا خیلی پایین.

  • ناهماهنگی بین فشار دست‌ها و سد کردن زانو.

• کاربرد: فن بسیار آموزشی برای درک مفهوم “کوزوشی” (برهم زدن تعادل).

🔹 یوکو شیهو گاتامه (Yoko-shiho-gatame) – نگه‌داری جانبی

• مراحل اجرا:

  1. قرار گرفتن کنار بدن حریف روی زمین.

  2. یکی از دست‌ها زیر گردن حریف و دست دیگر دور کمر او.

  3. کنترل بدن با فشار سینه روی سینه.

  4. بازو و پاها باید محکم و ثابت باشند.

• اشتباهات رایج:

  • گذاشتن وزن بدن روی دست‌ها به جای سینه.

  • باز گذاشتن فضای خالی برای فرار حریف.

• کاربرد: اولین تجربه جدی کنترل حریف روی زمین.

تمرینات پیشنهادی برای هنرجوی زردکمربند

1. اوکمی روزانه: ۲۰ بار عقب، ۲۰ بار جلو، ۲۰ بار پهلو.

2. کومی‌کاتا: گرفتن یقه و آستین روی هر هم‌تمرین به مدت ۳۰ ثانیه.

3. پرتاب‌های سبک: دی‌آشی بارای روی حریف سبک‌تر برای تمرین هماهنگی.

4. تمرین نگه‌داری: نگه داشتن یوکو شیهو گاتامه به مدت ۱۰ ثانیه × ۵ بار.

5. تمرین استقامت: دویدن ۵ دقیقه‌ای و ۲۰ شنای روی دست‌ها قبل از هر جلسه.

شرایط ارتقا به کمربند نارنجی

• اجرای اوکمی بدون خطا.

• تسلط کامل بر سه فن اصلی (دی‌آشی بارای، هیزا گورما، یوکو شیهو).

• شناخت قوانین اولیه مسابقه.

• حضور منظم در تمرینات (۴–۶ ماه) و تأیید مربی.